Bilişsel Davranışçı Terapi BDT yöntemi ile tedavi uygulanarak çözülen psikolojik sorunlarla ilgili birtakım bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Bunlarla ilgili derlememize göz atın.
Başlıklar
Psikolojik Sorunlarda BDT Yöntemi İle Tedavi Çalışmaları
Bilişsel Davranışçı Terapi BDT yöntemi ile depresyon, anksiyete bozukluğu ve obsesif kompulsif bozukluk tedavilerinde bazı bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Bu bilimsel çalışmalarda alınan sonuçlar ile BDT’nin etkinliği değerlendirilmiştir.
Depresyon Tedavisinde BDT Yöntemi
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), dünya genelinde yaygın olarak kullanılan ve etkinliği bilimsel araştırmalarla kanıtlanmış bir psikoterapi yöntemidir. Bu bölümde, BDT’nin depresyon tedavisindeki başarısını, DeRubeis ve arkadaşlarının 2005 yılında yaptığı çalışmadan elde edilen bulgular üzerinden inceleyeceğiz.
DeRubeis ve Arkadaşlarının Çalışması
DeRubeis ve arkadaşlarının 2005 yılında yaptığı çalışma, BDT’nin depresyon tedavisindeki etkinliğini antidepresan ilaçlarla karşılaştırmayı amaçlamaktadır. Bu çalışmada 240 hasta yer almış ve bu hastalar üç gruba ayrılmıştır:
- 120 hasta antidepresan ilaç (paroksetin) almıştır.
- 60 hasta bilişsel terapi (BDT) görmüştür.
- 60 hasta plasebo tedavisi almıştır.
Ana Bulgular:
- 8 haftanın sonunda, ilaç grubunun %50’si ve BDT grubunun %43’ü iyileşme göstermiştir. Bu oranlar plasebo grubunun %25’ine göre anlamlı derecede yüksektir.
- 16 haftanın sonunda, hem ilaç hem de BDT gruplarında iyileşme oranları %58 olmuştur. Remisyon oranları ise ilaç grubunda %46, BDT grubunda %40 olmuştur.
- Vanderbilt Üniversitesi’nde yapılan analizlerde, ilaç tedavisi BDT’ye göre daha etkili bulunmuştur. Bu farkın, hastaların özellikleri ve terapistlerin deneyim seviyelerinden kaynaklandığı düşünülmektedir (JAMA Network) (Oxford Academic).
Bu sonuçlar, BDT’nin depresyon tedavisinde antidepresan ilaçlar kadar etkili olabileceğini ve bazı durumlarda uzun vadede daha kalıcı sonuçlar sağlayabileceğini göstermektedir. Ancak, bu etkinliğin sağlanabilmesi için terapistlerin deneyim seviyesinin yüksek olması gerekmektedir.
Kaynak:
- DeRubeis, R. J., et al. (2005). “Cognitive Therapy vs Medications in the Treatment of Moderate to Severe Depression.” Archives of General Psychiatry, 62(4), 409-416. Erişim: academic.oup.com
Anksiyete Bozukluğunda BDT Yöntemi ile İlgili Bilimsel Araştırma
Anksiyete bozuklukları, dünya genelinde birçok insanı etkileyen yaygın zihinsel sağlık sorunlarıdır. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), bu bozuklukların tedavisinde etkili bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Bu bölümde, BDT’nin anksiyete bozuklukları tedavisindeki etkinliğini araştıran bilimsel çalışmaları inceleyeceğiz.
Carpenter ve Arkadaşlarının Çalışması
Carpenter ve arkadaşlarının 2018 yılında yaptığı bir meta-analiz, BDT’nin anksiyete bozuklukları ve ilişkili rahatsızlıklar üzerindeki etkisini değerlendirmiştir. Bu çalışma, BDT’nin anksiyete bozuklukları tedavisinde ne kadar etkili olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır.
Çalışmanın Detayları:
- Katılımcılar: Çalışmaya 69 randomize kontrollü deneme dahil edilmiştir ve toplamda 4118 hasta incelenmiştir.
- Tedavi Süresi: Katılımcılar, tedavi sonrası ve 1 ila 12 ay arasında takip edilmiştir.
- Kapsam: Çalışma, yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, panik bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) ve obsesif-kompulsif bozukluk (OKB) gibi anksiyete ile ilişkili çeşitli bozuklukları kapsamaktadır.
Ana Bulgular:
- BDT, tedavi sonrası ve takip dönemlerinde anksiyete belirtilerinde anlamlı azalmalar sağlamıştır.
- Yaygın anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu ve TSSB’de, BDT’nin etkileri 12 ay veya daha uzun süre devam etmiştir.
- Panik bozukluğu ve OKB’de, BDT’nin etkileri 6 ila 12 ay süresince önemli bulunmuş, ancak 12 ay sonrası veriler yetersiz kalmıştır.
- Relaps oranları, tedavi sonrası 3 ila 12 ay arasında %0 ila %14 arasında değişmiştir, bu da BDT’nin uzun vadeli etkilerini göstermektedir.
Bu bulgular, BDT’nin anksiyete bozukluklarının tedavisinde etkili bir yöntem olduğunu ve tedavi sonrası uzun süreli faydalar sağladığını göstermektedir (JAMA Network) (Springer).
Kaynak:
- Carpenter, J. K., et al. (2018). “Cognitive Behavioral Therapy for Anxiety and Related Disorders: A Meta-Analysis of Randomized Placebo-Controlled Trials.” Depress Anxiety, 35(6), 502-514.
Obsesif Kompulsif Bozukluk Tedavisinde BDT Yöntemi Kullanımı ile İlgili Bilimsel Araştırma
Obsesif-Kompulsif Bozukluk (OKB), tekrarlayan düşünceler (obsesyonlar) ve bunlara yanıt olarak gerçekleştirilen zorlayıcı davranışlarla (kompulsiyonlar) karakterize edilen yaygın ve ciddi bir zihinsel sağlık sorunudur. Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), OKB tedavisinde oldukça etkili bir yöntem olarak kabul edilmektedir. Bu bölümde, BDT’nin OKB tedavisindeki etkinliğini araştıran bilimsel çalışmaları inceleyeceğiz.
Cosentino ve Arkadaşlarının Çalışması
Cosentino ve arkadaşlarının 2022 yılında yaptığı doğal sonuç çalışması, BDT’nin OKB tedavisindeki etkinliğini değerlendirmiştir. Çalışmaya, OKB tanısı konmuş 40 hasta katılmış ve bu hastalar belirli bir tedavi prosedürüne tabi tutulmuştur. Katılımcılar, tedavi öncesi (t0) ve tedaviden dokuz ay sonra (t1) olmak üzere iki kez Yale-Brown Obsesif-Kompulsif Ölçeği (Y-BOCS) ile değerlendirilmiştir.
Ana Bulgular:
- Y-BOCS skorlarında, tedavi öncesi ve sonrası arasında belirgin bir azalma gözlemlenmiştir.
- Tekrarlı ölçümler ANOVA analizi, tedavi sonrası semptomlarda anlamlı bir azalma göstermiştir (F (1, 39) = 137.56, p < 0.001, η² = 0.78).
- Wilcoxon işaretli sıra testi sonuçları, ANOVA bulgularını desteklemiştir.
- Güvenilir değişim indeksi analizi, 33 katılımcının semptomlarında iyileşme olduğunu, bu iyileşmelerin 23’ünün klinik olarak anlamlı olduğunu göstermiştir.
Bu çalışma, BDT’nin OKB tedavisinde klinik olarak anlamlı sonuçlar sağladığını ve bu tedavi yönteminin OKB semptomlarını azaltmada etkili olduğunu göstermektedir (MDPI).
Diğer Bilimsel Çalışmalar
Başka bir sistematik inceleme ve meta-analiz çalışması da BDT’nin OKB tedavisindeki etkinliğini desteklemektedir. Bu çalışma, BDT’nin OKB semptomlarını hafifletmede etkili olduğunu ve tedavi sonrası dönemde semptomlarda kalıcı azalmalar sağladığını bulmuştur. Özellikle maruz bırakma ve yanıt önleme (ERP) tekniklerinin, OKB tedavisinde altın standart olarak kabul edildiği belirtilmiştir (Frontiers).
Bu bulgular, BDT’nin OKB tedavisinde güçlü ve etkili bir yöntem olduğunu ve hastaların yaşam kalitesini önemli ölçüde iyileştirdiğini göstermektedir.
Kaynaklar:
- Cosentino, T., Perdighe, C., Romano, G., Saliani, A. M., & Mancini, F. (2022). “Cognitive-Behavioral Treatment of Obsessive-Compulsive Disorder: The Results of a Naturalistic Outcomes Study.” Journal of Clinical Medicine, 11(10), 2762. Erişim: MDPI.
- Sesia, T., et al. (2022). “Neurobiological outcomes of cognitive behavioral therapy for obsessive-compulsive disorder: A systematic review.” Frontiers in Psychiatry.
